Θείοι Νόμοι – Όμηρος

Στο παρόν άρθρο παρουσιάζουμε επιλεγμένα αποσπάσματα από το Ομηρικό έργο, επιχειρώντας να αποκαλύψουμε τμήματα της, μάλλον άγνωστης στο ευρύ κοινό, κατ’ Όμηρον θεολογικής προσεγγίσεως.

Ομήρου Ιλιάς, Ραψωδία Δ, Στίχος 320

Αρχαία Ελληνικά:  ἀλλ’ οὔ πως ἅμα πάντα θεοὶ δόσαν ἀνθρώποισιν·

Απόδοση: Αλλά ποτέ όλα μαζί δεν δίνουν οι θεοί στους ανθρώπους

(NovoScriptorium: το πρόβλημα με τον άνθρωπο είναι πως, σχεδόν πάντα, τα θέλει όλα και τα θέλει αμέσως. Για λόγους άγνωστους, ποτέ δεν τα έχει όλα ένας άνθρωπος. Τους λόγους αυτούς μόνον ο Θεός γνωρίζει, ο άνθρωπος αγνοεί. Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε μόνο πως τούτο συμβαίνει για λόγους ‘ισορροπίας’: για να μην υπερηφανευτεί υπέρμετρα ένας άνθρωπος και να αναγκαστεί να αναζητήσει -ταπεινούμενος- όσα του λείπουν στις συνεργασίες/συναναστροφές με άλλους ανθρώπους. Σε κάθε περίπτωση, τούτο αποτελεί έναν από τους παρατηρημένους ‘Θείους Νόμους’)

Ομήρου Ιλιάς, Ραψωδία Ε, Στίχοι 406-407

Αρχαία Ελληνικά: νήπιος, οὐδὲ τὸ οἶδε κατὰ φρένα Τυδέος υἱὸς
ὅττι μάλ’ οὐ δηναιὸς ὃς ἀθανάτοισι μάχηται

Απόδοση: ο νήπιος, ούτε στις φρένες του ήξερεν ο υιός του Τυδέως, ότι μακρόβιος δεν είν’ εκείνος που μάχεται τους αθανάτους

(ΝovoScriptorium: εκείνος ο άνθρωπος που γίνεται θεομάχος, με οποιονδήποτε τρόπο και αν συμβεί αυτό, δεν μακροημερεύει, μας πληροφορεί ο Όμηρος. Ακόμη ένας παρατηρημένος ‘Θείος Νόμος’)

Ομήρου Ιλιάς, Ραψωδία Ε, Στίχοι 440-442

Αρχαία Ελληνικά: φράζεο Τυδεΐδη καὶ χάζεο, μηδὲ θεοῖσιν ἶσ’ ἔθελε φρονέειν, ἐπεὶ οὔ ποτε φῦλον ὁμοῖον ἀθανάτων τε θεῶν χαμαὶ ἐρχομένων τ’ ἀνθρώπων

Απόδοση: Σκέψου, Τυδεΐδη, και υποχώρησε, μηδέ με τους θεούς ίσα να θέλης να φρονής, επειδή ουδέποτε φύλον όμοιον (είναι) των αθανάτων θεών και των χαμαί ερχομένων ανθρώπων

(ΝovoScriptorium: όποιος ‘αυτοθεοποιείται’, μια κατάσταση που πολλάκις συναντούμε στην εποχή μας -‘είμαι κύριος/θεός του εαυτού μου’ λέει ο άνθρωπος- δεν πράττει σωστά. Όποιος δεν αναγνωρίζει την Θεία υπεροχή έναντι της δικής του υποστάσεως θα έχει προβλήματα. Ουσιαστικώς, πάλι για αυτο-τιμωρία πρόκειται, καθώς ο άνθρωπος που υπερφίαλα περιφρονεί τον Θεό και τους Θείους Νόμους δημιουργώντας δικούς του διέπεται από δαιμονική υπερηφάνεια. Αυτή η υπερηφάνεια όμως, όπως έχουμε ήδη εξηγήσει, είναι λίαν ολετήριος, καθαρά πρακτικά, για όλη του την ύπαρξη. Όχι και τόσο έξυπνη, λοιπόν, πράξη η αρνησιθεΐα και θεομαχία)

Ομήρου Ιλιάς, Ραψωδία Ζ, Στίχοι 138-141

Αρχαία Ελληνικά: τῷ μὲν ἔπειτ’ ὀδύσαντο θεοὶ ῥεῖα ζώοντες, καί μιν τυφλὸν ἔθηκε Κρόνου πάϊς· οὐδ’ ἄρ’ ἔτι δὴν ἦν, ἐπεὶ ἀθανάτοισιν ἀπήχθετο πᾶσι θεοῖσιν·
οὐδ’ ἂν ἐγὼ μακάρεσσι θεοῖς ἐθέλοιμι μάχεσθαι

Απόδοση: Μ’ αυτόν έπειτα ωργίσθηκαν οι θεοί που καλοζούν, και τον τύφλωσε του Κρόνου το παιδί. κι ούτ’ επί πολύ έζησε, γιατί έγινεν απεχθής σε όλους τους αθανάτους θεούς. ούτε κι εγώ τους μακαρίους θεούς θέλω να μάχομαι

(ΝovoScriptorium: όταν ο άνθρωπος μάχεται το Θείον και τους Θείους Νόμους καθίσταται απεχθής σε αυτό. Τούτο, ενώ φαίνεται ως ‘οργή Θεού’ όπως την περιγράφει ο Όμηρος, στην πραγματικότητα πρόκειται για την αυτοτιμωρία που αναφέραμε πιο πάνω. ‘Οργή Θεού’ μπορεί να λογιστεί υπό την έννοια ότι ο Θεός το επιτρέπει να συμβεί και δεν το αποτρέπει, μιας και ο άνθρωπος ‘ξεπέρασε τα όρια’. Και το επιτρέπει μήπως και ο άνθρωπος συνέλθει ένεκα της πτώσεως και του πόνου. Εκείνοι που επιμένουν και δεν καταφεύγουν στην Μετάνοια συνεχίζουν να εισπράττουν τους τόκους των επιλογών τους με αυξανόμενη ένταση: εδώ μας λέει ότι ο συγκεκριμένος θεομάχος έχασε πρώτα το φως του και έπειτα πέθανε, μάλιστα δε ολιγόχρονος)

Ομήρου Ιλιάς, Ραψωδία Ζ, Στίχοι 146-149

Αρχαία Ελληνικά: οἵη περ φύλλων γενεὴ τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν. φύλλα τὰ μέν τ’ ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δέ θ’ ὕλη τηλεθόωσα φύει, ἔαρος δ’ ἐπιγίγνεται ὥρη· ὣς ἀνδρῶν γενεὴ ἣ μὲν φύει ἣ δ’ ἀπολήγει

Απόδοση: Όπως των φύλλων η γενεά, τέτοια και των ανδρών. Τα φύλλα ο άνεμος χάμω χύνει κι άλλα το δάσος το ευθαλές φύει, όταν του έαρος έρχεται η ώρα. έτσι και των ανδρών η γενεά η μεν φυτρώνει η δε απολήγει

(ΝovoScriptorium: με τον μοναδικό ποιητικό του τρόπο ο Όμηρος εδώ περιγράφει την πραγματική θέση του ανθρώπου επί γης. Σαν τα φύλλα είμαστε. Διαρκής εναλλαγή προσώπων και γενεών. Ως σάρκες, είμαστε λίαν ολιγόχρονοι όσο και ευάλωτοι. Εν ολίγοις, έχοντας κάποιος κατά νου αυτή την απλή όσο και ουσιαστική αλήθεια, με τι διάθεση έπειτα θα εισέλθει στην ‘σύγκρουση’, στον ‘ανταγωνισμό’, στην ‘δολοπλοκία’ και σε όλα τα κακά που αφορούν τους ανθρώπους; το μόνο του μέλημα θα είναι να διανύσει τον όσο χρόνο διαθέτει στη γη έτσι ώστε να ζήσει όμορφα. Για την ακρίβεια, ενθέως και κατά Φύσιν όμορφα, καθώς αυτά προτάσσει και ο Όμηρος – όπως και οι γνήσιοι Φιλόσοφοι στο σύνολό τους)

Ισίδωρος Άγγελος