“…μετά τον Πλάτωνα, και κυρίως μετά τον Αριστοτέλη, τα μαθηματικά αυτονομήθηκαν περισσότερο από τη φιλοσοφία και έφτασαν σε ωριμότητα μέσα από μια σειρά έξοχων έργων. Σίγουρα, πολλές από τις θεμελιώδεις παραδοχές των αρχαίων ελληνικών μαθηματικών εξακολουθούν (…) να αντικατοπτρίζουν φιλοσοφικές αντιπαραθέσεις, και, ενώ κάποιες από τις συλλογιστικές μεθόδους τους είναι αμιγώς μαθηματικές, άλλες, όπως είναι φυσικό, απαντούν συχνά στην παραγωγική λογική εν γένει. Όμως τα μαθηματικά οριοθετούνταν πλέον καλύτερα ως ξεχωριστή επιστήμη και αυτό φαίνεται στον μεγαλύτερο βαθμό εξειδίκευσης των μελετητών τους στον 3ο και στον 2ο αιώνα π.Χ. Τα ενδιαφέροντά τους περιορίζονταν συνηθέστερα στους διάφορους κλάδους των μαθηματικών – παρακάμπτοντας θέματα όπως η σύσταση της ύλης ή η ταξινόμηση των φυσικών ουσιών. Ο Πλάτων θεωρούσε ότι τα μαθηματικά υπάγονταν στη διαλεκτική. Ωστόσο, τα μαθηματικά ήταν ο κλάδος που έδωσε, στον 3ο και στον 2ο αιώνα π.Χ., τα εξοχότερα παραδείγματα συστηματικής απόδειξης ενός σώματος γνώσεων. Η σαφής και μεθοδική παρουσίαση της απόδειξης στα έργα του Ευκλείδη, του Αρχιμήδη και του Απολλωνίου υπήρξε υπόδειγμα και για τους υπόλοιπους τομείς της αρχαίας ελληνικής επιστήμης.
Εξάλλου, οι Έλληνες δεν διέπρεψαν μόνο στα καθαρά μαθηματικά, αλλά διείδαν και ορισμένες από τις δυνατότητες εφαρμογής των μαθηματικών στα προβλήματα της φυσικής, παρ’ όλο που δεν προχώρησαν περισσότερο παρά σε μερικούς σχετικά απλούς τομείς. Είναι εντυπωσιακή η αντίθεση ανάμεσα στις τολμηρές αλλά τελείως διαφορετικές θεωρητικές ιδέες του Επίκουρου και των Στωικών για τα φυσικά προβλήματα, όπως η σύσταση της ύλης, και τα διαχρονικά αποτελέσματα στα οποία έφτασε ο Αρχιμήδης -κυρίως ο νόμος του μοχλού και ο νόμος των πλεόντων σωμάτων- εφαρμόζοντας τα μαθηματικά σε προβλήματα της φυσικής. Τα παραδείγματα στα οποία αναφερθήκαμε προέρχονται από τη στατική, την υδροστατική και τη γεωγραφία. Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε και άλλα από την οπτική και την αρμονία. Ωστόσο, το σημαντικότερο επίτευγμα όλων υπήρξε η εφαρμογή των μαθηματικών στην αστρονομία, που αξίζει να μελετηθεί ξεχωριστά.”
(Πηγή: ‘Η Ελληνική επιστήμη μετά τον Αριστοτέλη’, του G.E.R. Lloyd, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Σελ. 71-72)
Έρευνα-Αποδελτίωση: Αναστάσιος Φιλόπονος
Novo Scriptorium 
Leave a Reply