Ποιες ήταν οι θεολογικές απόψεις των φυσικών Φιλοσόφων;

Στο παρόν άρθρο θα αναλύσουμε ένα απόσπασμα από τον Αριστοτέλη που, θεωρούμε πως, απαντάει σε μεγάλο βαθμό στο ερώτημα του τίτλου μας.

Ο Αριστοτέλης στα ‘Φυσικά’ του παραδίδει: “άπαντα γαρ η αρχή ή εξ αρχής, του δε απείρου ουκ έστιν αρχή. Είη γαρ αν αυτού πέρας. Έτι δε και αγένητον και άφθαρτον ως αρχή τις ούσα. Το τε γαρ γενόμενον ανάγκη τέλος λαβείν, και τελευτή πάσης εστί φθοράς. Διό καθάπερ λέγομεν, ου ταύτης αρχή, αλλ’ αύτη των άλλων είναι δοκεί και περιέχειν άπαντα και πάντα κυβερνάν, ως φασιν όσοι μη ποιούσι παρά το άπειρον άλλας αιτίας οίον νούν ή φιλίαν. Και τούτ’ είναι το θείον. Αθάνατον γαρ και ανώλεθρον, ως φησιν ο Αναξίμανδρος και οι πλείστοι των φυσιολόγων”

Απόδοση: “Διότι όλα τα πράγματα ή αποτελούν αρχή ή προέρχονται από μια αρχή, του απείρου όμως δεν υπάρχει αρχή, διότι τότε θα υπήρχε και πέρας του. Ακόμη το άπειρο είναι και αγέννητο και άφθαρτο, αφού είναι κάποιο είδος αρχής. Διότι κάθε τι το οποίο έγινε είναι ανάγκη να λάβει τέλος και για κάθε φθορά υπάρχει ένα τέλος. Γι’ αυτό, όπως λέμε, δεν έχει κάτι άλλο για αρχή, αλλά αυτό φαίνεται πως είναι αρχή των άλλων και περιέχει τα πάντα και τα κυβερνάει, όπως λένε αυτοί που δεν θεωρούν πως υπάρχουν άλλες αιτίες πέρα από το άπειρο, όπως για παράδειγμα ο νους ή η φιλία. Και αυτό (το άπειρο) είναι το θείον, καθότι αθάνατο και μη υποκείμενο σε φθορά, όπως λέει ο Αναξίμανδρος και οι πιο πολλοί φυσικοί φιλόσοφοι”

NovoScriptorium: Όπως καταλαβαίνουμε, πέραν πάσης αμφιβολίας, οι ‘πλείστοι των φυσικών Φιλοσόφων’ πίστευαν βαθύτατα στο Θείον, στο Όντως Όν για την ακρίβεια, στον Ένα Θεό Δημιουργό των πάντων. Έχουμε λοιπόν τα εξής χαρακτηριστικά-ιδιώματα που αποδίδονται στον Θεό: αγέννητος, άφθαρτος, αρχή των πάντων, άναρχος, ασύλληπτος (αυτό υποδηλώνει η απειρότητα). Η έκφραση ‘περιέχων τα πάντα και τα κυβερνάει’ υποδηλώνει αυτό που λέμε σήμερα ‘πανταχού παρών και τα πάντα πληρών‘. Θα δηλωθεί στο σημείο αυτό, και θα καταδειχθεί συστηματικώς στη συνέχεια μέσα από επερχόμενα άρθρα, πως άπαντες οι γνήσιοι Φιλόσοφοι υπήρξαν πέραν από επιστήμονες, εξίσου και θεολόγοι, υπό την έννοια πως αναρωτήθηκαν περί του θείου όντος και διετύπωσαν θεολογικές σκέψεις περί των ιδιωμάτων και ενεργειών του. Μπορούμε δε ανεπιφύλακτα να τους ονομάσουμε Μονοθεϊστές. Για τον Φιλόσοφο είναι αδιανόητο να κάνει Επιστήμη (και ζωή) δίχως Θεό…

Ισίδωρος Άγγελος