Τι σημαίνει ‘Όμηρος’ και πώς πρέπει να μελετάται το έργο του

Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται κάποια πρωτότυπα πορίσματα-διαπιστώσεις, οι οποίες προέκυψαν από την προσωπική μας μελέτη, και  αφορούν στον Όμηρο και το έργο του.

Η λέξη ‘όμηρος’ σημαίνει εγγύησις, εχέγγυον. Πριν από όλα , λοιπόν, και μόνον από το όνομα του συγγραφέως, μας τονίζεται ότι όσα γράφει στα κείμενά του αποτελούν κάποιας μορφής ‘εγγυήσεως’ ή ότι όσα γράφει είναι τα ίδια καθαυτά ‘εγγυημένα’.

Από τους αρχαίους συγγραφείς γνωρίζουμε ότι το έργο του Ομήρου εθεωρείτο πραγματεία ‘περί φύσεως και περί πολιτείας’. Όσον αφορά τα ‘περί φύσεως’, πέραν των προφανών, ήδη στην αρχαιότητα κυκλοφόρησαν ευάριθμες μελέτες που καταδείκνυαν την αλληγορική χρήση των ονομάτων και περιστατικών που περιέχονται στις διάφορες ραψωδίες, με διάφορες φυσικές ερμηνείες. Ένα χαρακτηριστικό τέτοιο σύγγραμμα αποτελεί το του Ηρακλείδου του ποντικού (κατά άλλους σκέτο Ηρακλείτου, δεν είναι σαφές ποιος ακριβώς είναι ο συγγραφεύς) ‘Ομηρικά προβλήματα’.

Όσον αφορά τα θέματα ‘περί πολιτείας’, ο Όμηρος μοιάζει πραγματικά ανεξάντλητος. Η συστηματική μας μελέτη κατέδειξε  ότι όλα τα προσωκρατικά φιλοσοφικά ρεύματα (η αληθής Ελληνική Φιλοσοφία κοντολογίς) έχουν ρίζα, βάση και αναφορά τον Όμηρο.

Επίσης διαπιστώσαμε ότι, πράγματι, ο τρόπος γραφής του ανήκει στον τρόπο κάποιων λίγων και εκλεκτών, ο οποίος, όπως μας πληροφορούν οι αρχαίοι συγγραφείς, υπήρξε τέτοιος ώστε, εντός του ιδίου κειμένου, να αντλούνται, ταυτοχρόνως, πληροφορίες περί φύσεως, περί ιστορίας και περί θεολογίας.

Η αξιακή οργάνωση της πολιτείας δεν θα μπορούσε να λείπει φυσικά μέσα από μια τέτοια ανάλυση, υπαγόμενη, τρόπον τινά, στα τρία ως άνω κυρίαρχα νοητά κεφάλαια. Διότι η ορθώς δομημένη πολιτεία δεν θα μπορούσε να μην έχει ως βάσεις αναφοράς:

α) το θείον εκ του οποίου όλα εκπορεύονται,

β) την φύσιν όπου ο άνθρωπος ευρίσκεται ενταγμένος και άρα οφείλει να υπακούει στους άγραφους νόμους της και αποτελεί συνάμα δημιούργημα του Θείου Όντος, και

γ) την Ιστορία η οποία διδάσκει την αποφυγή ιδίων λαθών αλλά και παραδίδει παράλληλα και κάποιους απαράβατους αξιωματικούς κανόνες που πρέπει να τηρούνται ώστε να επιβιώνει και να ευημερεί αυτή.

Ισίδωρος Άγγελος