Τι το ‘άριστον’ κατά Όμηρο;

Στο παρόν άρθρο παραθέτουμε και αναλύουμε ένα απόσπασμα από το αρχαίο έργο ‘Περί Ομήρου και Ησιόδου και του γένους και αγώνος αυτών’.

Ησίοδος: «εν δ’ ελαχίστω άριστον έχεις ό τι φύεται ειπείν;»

( =μπορείς μέ μιά κουβέντα νά μου πείς ποιό είναι τό καλλίτερο από όλα;)

Όμηρος: «ως μέν εμή γνώμη φρένες εσθλαί σώμασιν ανδρών»

( =σκέψι σωστή, θαρρώ, σ’ ανδρείο σώμα)

NovoScriptorium: Για την ακρίβεια, η λέξη ‘εσθλός’ έχει την έννοια του καλού, αγαθού. Καλές και αγαθές σκέψεις λοιπόν είναι ‘το άριστο‘, δηλαδή, καλοί λογισμοί. Ένας άνθρωπος που δεν επιτρέπει ούτε στη σκέψη του το κακό.

Γιατί όμως αυτό πρέπει να συμβεί σε ένα ‘ανδρείο’ σώμα;

Ανδρείος λογίζεται ο άνθρωπος εκείνος που έχει καταφέρει να τιθασεύει και να ελέγχει το ίδιο του το σώμα αυστηρώς και μόνον κατά φύσιν και επ’ αγαθώ. Αυτός ο ορισμός δεν αποτελεί αυθαιρεσία δική μας αλλά προκύπτει μέσα από τα αρχαία Φιλοσοφικά κείμενα.

Συνεπώς, αυτό που ο Όμηρος ζητούσε ως ‘άριστον’ είναι εκείνο που επιδίωκαν να πετύχουν οι πραγματικοί Φιλόσοφοι της αρχαιότητος και, βεβαίως αυτό που οφείλει να πράττει ο πραγματικός Χριστιανός:

Πλήρης, αυτόβουλος, καθυπόταξις της κακίας σώματος και νου.

Πραγματικώς ελεύθερος δεν μπορεί να λογιστεί άλλος άνθρωπος από εκείνον που πέτυχε να τιθασεύσει τα πρακτικά πάθη αλλά και τους εμπαθείς λογισμούς και προσκολλήσεις.  Οι υπόλοιποι, που δεν προσπαθούν καν για κάτι τέτοιο, λιγότερο ή περισσότερο, είναι ανελεύθεροι.

Ο Όμηρος, με τον μοναδικό του τρόπο, μας παραδίδει το μήνυμα ότι το άριστον είναι να είναι ο άνθρωπος ελεύθερος. Και τι σημαίνει πραγματική ελευθερία; Να μπορεί να ‘πάει’ παντού. Πώς μπορεί να συμβεί αυτό; Με την ένωσή του με τον Πατέρα Θεό, τον πανταχού παρόντα και τα πάντα πληρούντα.

Ισίδωρος Άγγελος