Ιωάννης Κ. Τσέντος

Ο Ιουλιανός στην Αντιοχεία. Η οδυνηρή συνειδητοποίηση της πραγματικότητας

Οι μήνες της παραμονής του Ιουλιανού στην Αντιόχεια, πριν ξεκινήσει για την εκστρατεία κατά των Περσών από την οποία δεν επρόκειτο να επιστρέψει ζωντανός, υπήρξαν πραγματικά καθοριστικοί. Continue reading “Ιουλιανός o Παραβάτης: Παραβάτης του Χριστιανισμού, Παραβάτης του Ελληνισμού (Μέρος έκτο)” →

Ιωάννης Κ. Τσέντος

1. Το διάταγμα της 17ης Ιουνίου 362 για την εκπαίδευση

Η πρώτη κίνηση προς την κατεύθυνση της απαγόρευσης της ελληνικής παιδείας έγινε το καλοκαίρι του 362. Πιο συγκεκριμένα, στις 17 Ιουνίου του 362, πιθανότατα λίγο πριν από την άφιξη του στην Αντιόχεια, ο Ιουλιανός εξέδωσε ένα ασυνήθιστο νομοθετικό διάταγμα σχετικά με την εκπαίδευση, το οποίο κατά τον Joseph Bidez, αν και φαινομενικά ανώδυνο, ήταν μία πραγματική κήρυξη πολέμου ενάντια στον χριστιανισμό. [344] Continue reading “Ιουλιανός o Παραβάτης: Παραβάτης του Χριστιανισμού, Παραβάτης του Ελληνισμού (Μέρος πέμπτο)” →

Ιωάννης Κ. Τσέντος

1. Η Αποστασία τον Ιουλιανού και το μίσος τον για τον χριστιανισμό

Προκειμένου να εκτιμήσουμε σωστά τη στάση του Ιουλιανού απέναντι στον χριστιανισμό, άλλα και τον τρόπο με τον οποίο είδαν τον Ιουλιανό οι χριστιανοί, οφείλουμε να έχουμε κατά νουν ότι ο Ιουλιανός ήταν ανεψιός του Μεγάλου Κωνσταντίνου, γόνος δηλαδή μιας χριστιανικής δυναστείας, και ανετράφη ως χριστιανός πρίγκηπας υπό την επίβλεψη χριστιανών διδασκάλων και Επισκόπων. Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι ο Ιουλιανός γνώρισε τον χριστιανισμό από οπαδούς της αιρέσεως του Αρείου, τον Ευσέβιο Νικομήδειας και τον Γεώργιο, οι οποίοι ασφαλώς δεν ήσαν οι καλύτεροι εκπρόσωποι της χριστιανικής πίστεως και του χριστιανικού ήθους. Continue reading “Ιουλιανός o Παραβάτης: Παραβάτης του Χριστιανισμού, Παραβάτης του Ελληνισμού (Μέρος τέταρτο)” →

Ιωάννης Κ. Τσέντος

1. Οι προσπάθειες του Ιουλιανού για την αποκατάσταση της «πάτριας θρησκείας»

Ο Λιβάνιος γράφει ότι ο Ιουλιανός ένιωθε ένα σφίξιμο στην καρδιά, βλέποντας τους ναούς να είναι σωριασμένοι σε ερείπια και τις τελετές να μην τελούνται πλέον και τους βωμούς να έχουν ανατραπεί και τις θυσίες να έχουν καταργηθεί και τους ιερείς να εκδιώκονται και τον πλούτο των ιερών να έχει μοιρασθεί στους πιο ασελγείς ανθρώπους· αυτός είναι κατά τον Λιβάνιο και ο μόνος λόγος για τον οποίο ο Ιουλιανός ανέλαβε τη βασιλεία· διότι, όπως γράφει ο Λιβάνιος, αν κάποιος από τους θεούς του υποσχόταν ότι όλα αυτά ήταν δυνατόν να αποκατασταθούν από άλλους, τότε είναι βέβαιον ότι θα απέφευγε τη βασιλεία, καθώς δεν επεδίωκε να αποκτήσει εξουσία, αλλά να προσφέρει έργο. [169] Ο Λιβάνιος τα γράφει αυτά, για να πείσει ότι ο Ιουλιανός δεν ήταν ένας άνθρωπος αρχομανής, αλλά ένας άνθρωπος που έθεσε τον εαυτό του και τις δυνάμεις του στην υπηρεσία ενός ευγενούς στόχου: του στόχου της αποκατάστασης της «πάτριας θρησκείας». Τα όσα γράφει όμως ο Λιβάνιος μας αποκαλύπτουν επίσης ότι ο Ιουλιανός ήταν τόσο κυριευμένος από το όραμα της αναγέννησης της ειδωλολατρίας, ώστε να ανεβεί στον θρόνο με αποκλειστική φιλοδοξία να επαναφέρει την αυτοκρατορία στη λατρεία των θεών· πρωταρχικός στόχος του δεν ήταν να προωθήσει οικονομικές μεταρρυθμίσεις, να απονείμει τη δικαιοσύνη ή να καταγάγει λαμπρές στρατιωτικές νίκες· όλα αυτά, όπως πίστευε, θα ακολουθούσαν από μόνα τους, αν η αυτοκρατορία απέβαλλε το μίασμα της αθεότητας του χριστιανισμού και κέρδιζε εκ νέου την εύνοια των θεών. Continue reading “Ιουλιανός o Παραβάτης: Παραβάτης του Χριστιανισμού, Παραβάτης του Ελληνισμού (Μέρος τρίτο)” →

Ιωάννης Κ. Τσέντος

1. Η μόρφωση τον Ιουλιανού

Φαίνεται ότι ο Ιουλιανός ήταν πράγματι άνθρωπος με μεγάλη μόρφωση. Ο ίδιος καυχάται ότι είχε διαβάσει περισσότερα βιβλία από οποιονδήποτε άλλον από τους συνομηλίκους του,[31] και γράφει ότι ήδη από την παιδική του ηλικία ήταν «εραστής λόγων», δηλαδή λάτρης της παιδείας. [32] Άλλα και ο χριστιανός εκκλησιαστικός ιστορικός Σωκράτης γράφει ότι, πριν ακόμη ο Ιουλιανός ανέλθει στον θρόνο, «επειδή είχε μεγάλη επίδοση στην παιδεία, κυκλοφορούσε στον λαό η φήμη ότι ήταν ικανός να διοικεί τις υποθέσεις των Ρωμαίων». [33] Άρα, φαίνεται ότι πράγματι —ειρήσεται γαρ ταληθές— ο Ιουλιανός είχε μεγάλη παιδεία, και η άνοδος του στον θρόνο θα έκανε ασφαλώς πολλούς να ελπίσουν ότι ίσως είχε φθάσει ο καιρός να γίνει πράξη το τόσο υψηλό —αλλά και τόσο άφθαστο— πλατωνικό αίτημα. Continue reading “Ιουλιανός o Παραβάτης: Παραβάτης του Χριστιανισμού, Παραβάτης του Ελληνισμού (Μέρος δεύτερο)” →

Ιωάννης Κ. Τσέντος

1. Ο ταραγμένος βίος και η σύντομη βασιλεία του Ιουλιανού

Επιχειρώντας εδώ μία πρώτη προσέγγιση του προσώπου και του μύθου του Ιουλιανού, κρίνουμε σκόπιμο να ξεκινήσουμε με μία σύντομη βιογραφία του Παραβάτη αυτοκράτορα. Αυτή η μέθοδος αποδεικνύεται ούτως η άλλως αρκετά πρόσφορη για τη γνωριμία μας με κάθε ιστορικό πρόσωπο, είναι όμως ιδιαίτερα αποτελεσματική στην περίπτωση του Ιουλιανού, καθώς πολλές πτυχές της προσωπικότητας και της σκέψης του βρίσκουν την εξήγηση τους στις περιπέτειες της ζωής του. Continue reading “Ιουλιανός o Παραβάτης: Παραβάτης του Χριστιανισμού, Παραβάτης του Ελληνισμού (Μέρος Πρώτο)” →