Σύντομα και περιεκτικά για τον Απολλώνιο τον Τυανέα

Ο Απολλώνιος Τυανεύς κατά τον ‘βιογράφο’ του, Φιλόστρατο:

Ο Απολλώνιος πίστευε στην κοινωνική αλληλεγγύη: ‘Χρη τρέφειν τε αλλήλους και υπ’ αλλήλων τρέφεσθαι’.

Έλεγε ότι την σοφία χρησιμοποιεί για να γνωρίσει τους θεούς και να κατανοήσει τους ανθρώπους. Ισχυριζόταν πως από το να γνωρίσει κανείς τον εαυτό του, δυσκολώτερο είναι να γνωρίσει τον άλλο.

Έλεγε πως: ‘δίκαιος είναι όχι ο μη άδικος, αλλά εκείνος ο οποίος και ο ίδιος ενεργεί δίκαια και τους άλλους οδηγεί σε σημείο ώστε να μην αδικούν’.

Ο Απολλώνιος μας παραδίδει μια πολύ χρήσιμη πληροφορία περί θεών: ‘κάθε άνθρωπος που πιστεύεται ότι είναι αγαθός, τιμάται με τον τίτλο του θεού’.

Ο Απολλώνιος ασπαζόταν μόνο την αλληγορική σημασία των μύθων. Δεν δεχόταν την παράσταση των θεών με είδωλα, ενώ δίδασκε ως ιδανικό τρόπο λατρείας του θείου την πνευματική και μυστηριακή λατρεία και όχι θυσίες ζώων, την οποία απορρίπτει τελείως.

Όταν τον ρωτούσαν ‘τι μεταφέρεις;’ στα σύνορα κάποιας χώρας εκείνος απαντούσε: ‘μεταφέρω σωφροσύνη, δικαιοσύνη, αρετή, εγκράτεια, ανδρεία, άσκηση’.

Ο Απολλώνιος κήρυττε πως ‘Σοφώ ανδρί Ελλάς πάντα’, δηλαδή ότι για τον σοφό άνδρα παντού είναι Ελλάς. Ένας σοφός άνθρωπος, δηλαδή, ούτε λίγο ούτε πολύ, αποτελεί εκπρόσωπο της Ελλάδος, του Ελληνικού τρόπου του ζην. Ταύτιζε λοιπόν το Eλληνικώς ζην (Σημ. ευλόγως, αυτό ισχύει με την ορθή του έννοια, εκείνη που είχαν ορίσει οι Φιλόσοφοι/Θεολόγοι από τα πανάρχαια χρόνια ως ‘Ελληνική στόχευση’ – δηλαδή την ένθεη Αρετή -καί όχι γενικώς και αορίστως – δεν μιλάει ‘εθνοφυλετικώς’ δηλαδή εδώ) με την σοφία.

Οι γνώμες του ήταν σύντομες και στέρεες, ενώ οι λέξεις του κυριολεκτικές και απολύτως προσαρμοσμένες στα πράγματα. Δεν κατατριβόταν σε λεπτολογίες, δεν ειρωνευόταν.

Ισίδωρος Άγγελος